هیپوکلریت سدیم ترکیبی است که می تواند به طور موثر برای تصفیه آب استفاده شود. در مقیاس وسیع برای پاک کردن سطوح، سفید شدن، از بین بردن بو و ضد عفونی آب استفاده می شود. هیپوکلریت سدیم ناپایدار است. سپس هیپوکلریت سدیم گرم شده از هم می پاشد. این اتفاق زمانی می افتد که هیپوکلریت سدیم با اسیدها، نور خورشید، فلزات خاص وگازهای سمی و خورنده از جمله گاز کلر تماس پیدا کند. هیپوکلریت سدیم یک اکسید کننده قوی است و با ترکیبات و گیرنده های قابل اشتعال واکنش نشان می دهد. محلول هیپوکلریت سدیم یک پایه ضعیف است که قابل اشتعال است. این خصوصیات را باید هنگام حمل ، نگهداری و استفاده از هیپوکلریت سدیم در نظر داشت.

با افزودن هیپوکلریت سدیم به آب، مقدار pH چه اتفاقی می افتد؟

به دلیل وجود سود سوز آور در هیپوکلریت سدیم، PH آب افزایش می یابد. وقتی هیپو کلریت سدیم در آب حل می شود، دو ماده تشکیل می شود که در اکسیداسیون وگندزدایی نقش دارند. اینها اسید هیپوکلروس (HOCl) و یون هیپوکلریت کمتر فعال هستند. PH آب میزان اسید هیپوکلروس را تعیین می کند.

کاربردهای هیپوکلریت سدیم چیست؟

از هیپوکلریت سدیم در مقیاس وسیع استفاده می شود. به عنوان مثال در کشاورزی، صنایع شیمیایی، صنایع رنگ و آهک، صنایع غذایی، صنایع شیشه، صنایع کاغذ، صنایع دارویی، صنایع مصنوعی و صنایع دفع زباله. در صنعت نساجی از هیپوکلریت سدیم برای سفید کردن منسوجات استفاده می شود. بعضی اوقات به فاضلاب صنعتی اضافه می شود. این کار برای کاهش بو انجام می شود. هیپوکلریت گاز هیدروژن گوگرد (SH) و آمونیاک را خنثی می کند. همچنین برای سم زدایی از حمام سیانور در صنایع فلزی استفاده می شود. می توان از هیپوکلریت برای جلوگیری از رشد جلبک و صدف در برج های خنک کننده استفاده کرد. در تصفیه آب، از هیپوکلریت برای ضدعفونی آب استفاده می شود.

ضد عفونی سدیم هیپوکلریت چگونه کار می کند؟

با افزودن هیپوکلریت به آب، اسید هیپوکلروس (HOCl) تشکیل می شود و اسید هیپوکلروس به اسید کلریدریک واکسیژن تقسیم می شود. اتم اکسیژن یک اکسید کننده بسیار قوی است. هیپوکلریت سدیم در برابر باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها موثر است. هیپوکلریت سدیم به همان روش کلر ضد عفونی می کند.

چگونه هیپوکلریت سدیم در استخرها استفاده می شود

اسید هیپوکلروس در اثر واکنش هیدروکسید سدیم با گاز کلر تولید می شود. در آب، به اصطلاح “کلر فعال” تشکیل می شود. روشهای مختلفی برای استفاده از هیپوکلریت سدیم وجود دارد. برای الکترولیز نمک در محلول، محلول نمک در آب استفاده می شود. یونهای سدیم و کلرید تولید می شوند.
4NaCl- → 4Na + + 4Cl-
با هدایت محلول نمک به سلول الکترولیز، واکنشهای زیر در الکترودها اتفاق می افتد:
2Cl- → Cl2 + 2e- 2H2O + 2e- → H2 + 2OH-
2H2O → O2 + 4H + 4e-
متعاقباً، کلر و هیدروکسید واکنش داده و هیپوکلریت ایجاد می کنند:
OH- + Cl2 → HOCl + Cl-
مزیت سیستم الکترولیز نمک این است که نیازی به انتقال یا ذخیره هیپوکلریت سدیم نیست. وقتی هیپوکلریت سدیم به مدت طولانی ذخیره شود، غیرفعال می شود. یکی دیگر از مزایای فرآیند در محل این است که کلر pH را کاهش می دهد و برای کاهش pH نیازی به اسید دیگری نیست. گاز هیدروژنی که تولید می شود انفجاری است و در نتیجه برای جلوگیری از خروج آن، تهویه لازم است. این سیستم کند است و باید از یک بافر اسید هیپوکلروس اضافی استفاده شود. نگهداری و خرید سیستم الکترولیز بسیار گرانتر از هیپوکلریت سدیم است. هنگامی که از هیپوکلریت سدیم استفاده می شود ، استیک یا اسید سولفوریک به آب اضافه می شود. مصرف بیش از حد آن می تواند گازهای سمی ایجاد کند. اگر مقدار مصرف خیلی کم باشد، PH بالا می رود و می تواند چشم را تحریک کند. از آنجا که از هیپوکلریت سدیم هم برای اکسیداسیون آلودگی ها (ادرار ، عرق ، مواد آرایشی) و هم برای از بین بردن میکروارگانیسم های بیماریزا استفاده می شود ، غلظت مورد نیاز هیپوکلریت سدیم به غلظت این آلودگی ها بستگی دارد. به خصوص میزان آلودگی آلی غلظت مورد نیاز را تعیین می کند. اگر آب قبل از استفاده از هیپوکلریت سدیم فیلتر شود، به هیپوکلریت سدیم کمتری نیاز است.

اثرات هیپوکلریت سدیم بر سلامتی چیست؟

هیچ مقدار آستانه ای برای قرار گرفتن در معرض هیپوکلریت سدیم وجود ندارد. اثرات مختلف سلامتی پس از قرار گرفتن در معرض هیپوکلریت سدیم رخ می دهد. افراد با استنشاق آئروسل ها در معرض هیپوکلریت سدیم قرار می گیرند. این باعث سرفه و گلودرد می شود. بعد از بلع هیپوکلریت سدیم درد معده، احساس سوزش، سرفه، اسهال، گلودرد و استفراغ است. هیپوکلریت سدیم روی پوست یا چشم ها باعث قرمزی و درد می شود. پس از مواجهه طولانی مدت، پوست می تواند حساس شود. هیپوکلریت سدیم برای موجودات آب سمی است. هنگام تماس با نمکهای آمونیوم جهش زا و بسیار سمی است.

هیپوکلریت سدیم در استخرهای شنا

غلظت هیپوکلریت سدیم که در استخرها وجود دارد به طور کلی برای افراد مضر نیست. وقتی کلر در آب زیاد باشد، این باعث سوزاندن بافت های بدن می شود که به مجاری هوا، معده و روده، چشم و پوست آسیب می رساند. هنگامی که از هیپوکلریت سدیم در استخرها استفاده می شود، گاهی اوقات باعث قرمزی چشم می شود و بوی کلر می دهد. وقتی مقدار زیادی اوره (مخلوطی از ادرار و عرق) وجود دارد، اسید هیپوکلروس و اوره واکنش داده و کلرامین تشکیل می دهند. این کلرامین ها غشای مخاطی را تحریک می کنند و به اصطلاح “بوی کلر” ایجاد می کنند. در بیشتر استخرها با تصفیه آب و تهویه از بروز این مشکلات جلوگیری می شود. تحریک چشم بعد از مدتی از بین می رود.

هیپوکلریت سدیم به عنوان ضد عفونی کننده دارای مزایای زیر است:
در صورت تولید در سایت، به راحتی قابل ذخیره و حمل و نقل است.
مصرف آن ساده است.
حمل و نگهداری هیپوکلریت سدیم بی خطر است.
هیپوکلریت سدیم به اندازه گاز کلر برای ضد عفونی موثر است.
معایب استفاده از هیپوکلروریت سدیم
هیپوکلریت سدیم ماده ای خطرناک و خورنده است. هیپوکلریت سدیم نباید با هوا تماس داشته باشد، زیرا این امر باعث تجزیه آن می شود.